Czy muszę mieć BDO?
W każdym gospodarstwie domowym i w każdej firmie produkuje się na co dzień duże ilości wszelkiego rodzaju odpady. Od mieszkańców oczekuje się jedynie prawidłowej ich segregacji. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą, zgodnie z przepisami, jakie weszły w życie 23 stycznia 2018 roku, muszą dokonywać bieżącej ewidencji odpadów w systemie BDO. Obowiązek ten nie dotyczy jednak każdego przedsiębiorcy.
Co to jest BDO?
Zacznijmy od wyjaśnienia, czym w ogóle jest BDO. Skrót brzmi tajemniczo, więc ujawnijmy jego pełną nazwę. Otóż jest to Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami. Rejestr jest dostępny pod adresem www.bdo.mos.gov.pl. Narzędzie to zostało opracowane przez Ministerstwo Środowiska po to, aby łatwiej i skutecznie kontrolować rynek gospodarki odpadami. Ma to jednocześnie na celu wspieranie organów inspekcji ochrony środowiska w eliminowaniu nieprawidłowości, jakie występują właśnie w tym sektorze.
Opłata rejestrowa wynosi 100 zł w przypadku mikroprzedsiębiorstw oraz 300 zł w przypadku pozostałych przedsiębiorców. Jest to opłata roczna. Uiścić ją należy do końca lutego za dany rok. Nie uiszcza się jej natomiast w roku, w którym została już wniesiona opłata rejestrowa. Opłaty dokonuje się na konto urzędu marszałkowskiego właściwego dla siedziby firmy czy miejsca zamieszkania.
Korzyści rejestru BDO
Korzyści wynikających z rejestru BDO jest wiele. Baza danych o odpadach ma na celu zmniejszenie ilości dzikich wysypisk i poprawę poziomu recyklingu. Powstały system mobilizuje podmioty do tworzenia ewidencji i sprawozdań w formie elektronicznej, co pozwala na gromadzenie i zarządzanie informacjami o odpadach. Lista najważniejszych i najczęściej wymienianych korzyści jest następująca:
uskutecznienie i usprawnienie kontroli nad krajową gospodarką odpadami,
bieżące monitorowanie przepływu strumieni odpadów za sprawą ewidencji,
optymalizacja procesu sprawozdawczości z gospodarowania odpadami,
optymalizacja procesów wpisu do BDO, aktualizacji danych i wykreślenia podmiotów z rejestru,
eliminacja nieprawidłowości związanych z sektorem gospodarki odpadami.
Jakie działalności wymagają rejestracji w BDO?
Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy muszę mieć BDO? Rejestracja obowiązuje przedsiębiorców i nie ma znaczenia, czy ktoś zatrudnia wielu pracowników, tylko jednego, czy prowadzi działalność jednoosobową. Nie wszyscy jednak przedsiębiorcy muszą prowadzić ewidencję odpadów i rejestrować się w BDO. Wśród firm, które obowiązuje dany wymóg, znajdują się między innymi: salony kosmetyczne, gabinety stomatologiczne oraz firmy budowlane. Ponadto rejestracji muszą dokonać przedsiębiorcy, którzy:
wytwarzają, transportują, a także zbierają bądź przetwarzają odpady,
wprowadzają do Polski produkty w opakowaniach, oleje smarowe, opony, preparaty smarowe, niektóre pojazdy, baterie, akumulatory oraz sprzęt elektroniczny i elektryczny,
produkują, importują albo nabywają opakowania z terytorium Unii Europejskiej,
prowadzą handel detaliczny lub hurtowy, a co za tym idzie, oferują torby na zakupy wykonane z tworzywa sztucznego,
odbierają odpady komunalne,
prowadzą PSZOK (Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych),
zajmują się sprzedażą odpadów i pośredniczą w obrocie odpadami.
Kto nie musi być zarejestrowany w BDO?
Niektóre podmioty, które działają na rynku gospodarki odpadami, nie muszą rejestrować się w Rejestrze BDO. W ustawie uwzględniono pewne wyjątki. Przedsiębiorca, który nie musi prowadzić ewidencji odpadów, nie ma automatycznie obowiązku uzyskiwania wisu do Rejestru BDO. Wymienia się tu osoby fizyczne, a także następujące podmioty:
podmioty posiadające ziemię, na której stosuje się komunalne osady ściekowe do takich celów jak uprawa roślin do produkcji kompostu oraz roślin nieprzeznaczonych do spożycia i produkcji pasz,
podmioty prowadzące tak zwaną nieprofesjonalną działalność polegającą na zbieraniu odpadów opakowaniowych oraz odpadów w formie zużytych artykułów konsumpcyjnych (leki, opakowania po lekach),
podmioty, które zajmują się transportem samodzielnie produkowanych odpadów,
sklepy oraz punkty sprzedaży hurtowej, które nie oferują toreb zakupowych z tworzywa sztucznego lub oferujące torby, ale niepodlegające opłacie recyklingowej,
firmy podpisujące umowę na świadczenie usług związanych z budową, rozbiórką, remontem, czy czyszczeniem zbiorników lub urządzeń, sprzątaniem, konserwacją i naprawą,
rolnicy, którzy wytwarzają odpady i tym samym gospodarują na powierzchni poniżej 75 ha,
osoby fizyczne, które prowadzą działalność gospodarczą i wytwarzają odpady o składzie i charakterze odpadów komunalnych, a do tego są objęci systemem odbioru odpadów komunalnych.
Dokładne informacje na temat rodzajów odpadów oraz ich ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 roku w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.
W jaki sposób prowadzić ewidencję odpadów?
Chcąc pozbyć się odpadów, trzeba stworzyć w BDO kartę przekazania odpadów. Karta musi zawierać takie dane jak: masa odpadów, ich kod, adres firmy transportującej odpady, numer rejestracyjny pojazdu odbierającego odpady, adres przejmującego odpady, a także datę i godzinę przekazania odpadów.
Osoba pozbywająca się odpadów lub transportująca odpady musi wygenerować potwierdzenie karty przekazania odpadów. Poza wspomnianą kartą musi też sporządzić elektroniczną kartę ewidencji odpadów. Zawiera ona informacje o wytworzonych odpadach i przekazanych do dalszego zagospodarowania.
W karcie ewidencji odpadów dokładnie w zakładce „wytworzone”, trzeba zanotować każdy wytworzony odpad, a w zakładce „przekazane”, odpady przekazane firmie. Dane te wypełnia się na podstawie karty przekazania odpadów.
Istnieją podmioty, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów. Wśród nich są firmy, które:
wytwarzają odpady niebezpieczne, ale w ograniczonej ilości, do 100 kg rocznie,
wytwarzają odpady inne niż niebezpieczne, które nie są odpadami komunalnymi w ograniczonej ilości, do 5 ton rocznie,
świadczą wyłącznie usługę transportu odpadów,
posiadają ziemię, na której stosowane są komunalne osady ściekowe w zakresie uprawy płodów rolnych wprowadzanych do obrotu handlowego (poza uprawą pasz), uprawy roślin do produkcji kompostu, uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia, ani też do produkcji pasz.
Prowadzona w tym przypadku uproszczona ewidencja odpadów polega jedynie na wypełnianiu karty przekazania odpadów. Podmioty te nie muszą już dodatkowo sporządzać elektronicznych kart ewidencji.
Jaka kara za brak wpisu do BDO?
Skoro wiadomo już, kto musi, a kto nie musi rejestrować się w BDO i prowadzić ewidencji odpadów, przejdźmy do tematu kar, jakie grożą za brak danego wpisu. Karą za niestosowanie się do przepisów może być grzywna lub areszt, wymierzane przez sąd. Są jeszcze administracyjne kary pieniężne, które nakłada Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska. Administracyjna kara może być nałożona na podmioty, które nie posiadają wpisu w Rejestrze BDO, a także nie umieściły numeru rejestrowego, kory jest nadawany przy Rejestrze BDO. Kara ta może wynosić od 5000 zł do 1 mln zł.
Czy można zrezygnować z BDO?
Istnieje możliwość rezygnacji z BDO, ale tylko w przypadku trwałego zaprzestania wykonywania działalności, która wymaga wpisu do rejestru. W tej sytuacji podmiot ma 14 dni od zamknięcia działalności na złożenie stosownego wniosku.
Wnioskując na podstawie powyższej treści, Rejestr BDO jest bardzo ważną sprawą, o której nie wolno zapomnieć. Podmioty, które mają obowiązek rejestracji i prowadzenia ewidencji odpadów, muszą dokonać rejestracji zgodnie z terminami, by nie ponieść kary. Prowadzenie ewidencji w systemie jest bardzo intuicyjne i proste. Wielu przedsiębiorców jednak dopytuje, co zrobić, w przypadku braku prądu. Awarie i przerwy w dostawie przecież się zdarzają. Należy jednak pamiętać, że czynności w BDO można wykonywać także poza siedzibą firmy i na różnych urządzeniach. W takiej sytuacji można więc zapewnić ciągłość ewidencji w BDO korzystając z Internetu mobilnego w telefonie czy tablecie. Brak energii nie jest związany z awarią samego systemu BDO, w związku z czym nie upoważnia do wystawiania dokumentów w wersji papierowej. Nie może być też tłumaczeniem braku przygotowania stosownych dokumentów.