Kiedy nie trzeba karty przekazania odpadu?
Ewidencja odpadów ma znaczący wpływ na ilościową i jakościową kontrolę odpadów produkowanych, przekazywanych, następnie transportowanych i poddawanych odzyskowi lub utylizacji. Z ewidencją ściśle wiąże się karta przekazania odpadu. Wiele podmiotów ma obowiązek ją prowadzić. Są jednak i te, które nie muszą sporządzać KPO. Kto należy do tej grupy wytwórców odpadów?
Czym jest karta przekazania odpadu?
Karta przekazania odpadu, czyli w skrócie KPO, to podstawowy dokument dotyczący ewidencji odpadów. O obowiązku prowadzenia ewidencji ilości oraz rodzaju produkowanych odpadów „mówi” art. 66 Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach. Karta przekazania odpadu jest dokumentem potwierdzającym przekazanie odpadów do właściwego miejsca, do odbiorców z uprawnieniami. Daną kartę musi przygotować osoba wytwarzająca odpady i powinna to uczynić w momencie ich przekazania.
Od 2012 roku wiele w tej sprawie się zmieniło. Na przykład od 1 stycznia 2021 roku kartę przekazania odpadu przygotowuje się za pośrednictwem systemu BDO. W wersji papierowej dokument ten można wystawić, ale tylko, jeśli jest awaria BDO. Wówczas taka informacja jest zamieszczana na stronie Biuletynu Informacji Publicznej. Konieczne jest również wystawianie tego dokumentu przy każdorazowym transporcie odpadów.
Chcąc wystawić kartę przekazania odpadu, trzeba najpierw zalogować się do systemu BDO. Następnie wybrać miejsce prowadzenia działalności i utworzyć nową kartę. W dokumencie tym zawsze podaje się dane transportującego i przejmującego odpady. Uwzględnia się w nim również informacje dotyczące samych odpadów, a konkretnie kod odpadu, jego masę, datę i godzinę przekazania, nr rejestracyjny pojazdu, który będzie te odpady transportował. Zanim odpady zostaną przyjęte w punkcie, do którego zostały przetransportowane, pracownik sprawdza zgodność kodu odpadów i ich wagę. W razie niezgodności ma prawo odrzucenia dokumentu i zgłoszenia do korekty. Po przyjęciu odpadów przez odbiorcę, transportujący musi ostatecznie zatwierdzić dostarczenie ich do danego punktu.
W wielkim skrócie proces przekazywania odpadów za pomocą KPO przebiega w następujący sposób:
Podmiot oddający odpady wystawia KPO i zatwierdza w systemie BDO.
Podmiot oddający lub transportujący odpady generuje potwierdzenie KPO.
Przyjmujący odpady potwierdza w systemie BOD przyjęcie odpadów i ich masę.
Transportujący potwierdza w systemie BOD zakończenie transportu odpadów.
Wgląd do danych w karcie przekazania odpadów mają posiadacz, transportujący oraz przyjmujący. Zapoznać się z nimi w każdej chwili mogą takie instytucje jak GIOŚ, WIOŚ, Inspekcja Transportu Drogowego oraz policja. Podmiot, który wytwarza odpady, musi samodzielnie wystawiać KPO. Nie powinien tego robić odbiorca odpadów w imieniu przekazującego.
Obowiązkiem transportującego jest potwierdzenie transportu tuż po jego zakończeniu. Brak potwierdzenia prowadzi do braku możliwości przypisania KPO do karty ewidencji odpadów u przekazującego i przyjmującego odpady. Przekazujący odpady za każdym razem po wystawieniu KPO, powinien sprawdzić, czy poprzednia karta ma status Potwierdzony transport. W momencie zakończenia transportu, zakładki: Potwierdzenie wygenerowane, a także zrealizowane przejęcie muszą być już w tym momencie puste.
Karta przekazania odpadu jest dokumentem bardzo ważnym i trzeba o nim pamiętać. Należy jednak mieć na uwadze fakt, iż są podmioty, których nie obowiązuje ten wymóg.
Kogo obowiązuje karta przekazania odpadu?
Zacznijmy od tego, kto musi sporządzać kartę przekazania odpadu. W wielkim skrócie karta przekazania odpadu obowiązuje przedsiębiorców, którzy są zobowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów w momencie przekazania ich przyjmującemu. A ewidencję tę musi prowadzić każdy podmiot, który wytwarza lub gospodaruje odpadami. Podmioty, które nie mają wpisu w rejestrze BDO, nie mogą przekazywać odpadów firmie transportującej. Wracając do tematu, kto zatem nie musi prowadzić karty przekazania odpadu? Więcej o szczegółach poniżej.
Kto nie musi prowadzić karty przekazania odpadu?
Nie każdy, kto ma obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów, musi zarazem sporządzać kartę przekazania odpadu. Nie muszą tego robić wytwórcy odpadów komunalnych, a więc tych śmieci, które są produkowane w warunkach domowych. Do tej grupy producentów odpadów zalicza się również osoby fizyczne.
Osoby fizyczne, które prowadzą działalność gospodarczą lub też przedsiębiorcy, którzy wytwarzają wyłącznie odpady o składzie i charakterze odpadów komunalnych, są postrzegani jako wytwórcy odpadów komunalnych. W związku z tym nie muszą prowadzić ewidencji. Co więcej, nie mają obowiązku rejestracji w BDO.
Za odpady komunalne uznaje się niesegregowane odpady komunalne oraz odpady zebrane selektywnie. Chodzi tu o odpady produkowane w gospodarstwach domowych (np. papier, szkło, metale, tworzywa sztuczne, bioodpady, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, baterie, akumulatory, odpady wielkogabarytowe). Zalicza się również odpady pochodzące z firm, jeżeli pod względem charakteru i składu, są podobne do tych pochodzących z gospodarstw domowych.
Odpadami komunalnymi nie określa się odpadów z produkcji, budowlanych i rozbiórkowych, z rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa, odpadów ze zbiorników bezodpływowych, sieci kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków, a także pojazdów, które zostały wycofane z eksploatacji.
Obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, a co za tym idzie, karty przekazania odpadów, nie mają również:
Rolnicy, którzy gospodarują na powierzchni użytków rolnych poniżej 75 ha. Jeżeli nie mają obowiązku wpisu do rejestru przez marszałka województwa z urzędu.
Wytwórcy takich odpadów jak pojazdy wycofane z eksploatacji, jeżeli zostały przekazane do podmiotu prowadzącego stację demontażu lub punkt zbierania pojazdów.
Osoby fizyczne oraz jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami, wykorzystujące odpady na potrzeby własne.
Podmioty, które prowadzą działalność, ale inną niż działalność gospodarcza w zakresie gospodarowania odpadami. Chodzi tu o podmioty, które zbierają odpady opakowaniowe oraz odpady w postaci zużytych już artykułów konsumpcyjnych.
Wytwórcy odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Wytwórcami muszą być jednak osoby fizyczne, które nie są przedsiębiorcami.
Firmy produkcyjne i przemysłowe wytwarzające te odpady, które są wymienione w Rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 roku w sprawie rodzajów odpadów i ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów. Istnieją tu konkretne ograniczenia ilościowe.
Warto wymienić przynajmniej część tych odpadów, które zwalniają ich wytwórców z danego obowiązku. Są to:
odchody zwierzęce, odpady kory, betonu i gruz betonowy z rozbiórki, gruz ceglany, odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia, tworzywa sztuczne, drewno, szkło, przeterminowane produkty spożywcze i nienadające się do spożycia,
części wytwórców odpadów opakowaniowych powstających w małych firmach, sklepach i biurach, do których produkty dostarczane są w opakowaniach zbiorczych,
częściowo odpady zaliczane do grupy niebezpiecznych takie jak urządzenia z niebezpiecznymi elementami, baterie zawierające rtęć, opakowania z metali zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych,
odpadów powstających wskutek eksploatacji drukarek czy świetlówek w dopuszczalnej ilości.
Jak widać powyżej, nie każdy ma obowiązek prowadzenia karty przekazania odpadu. Jednak lepiej mieć pewność co do tego obowiązku lub jego braku, aby nie ponieść surowych konsekwencji w postaci kary.
Jaka kara za brak karty przekazania odpadu?
Podmioty, które powinny, a nie prowadzą karty przekazania odpadu, muszą mierzyć się z karą pieniężną w wysokości od 1 000 zł do nawet 1 000 000 zł. Kara ta jest nakładana zgodnie z art. 194 ust. 3 ustawy o odpadach. Wymierza ją Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub prowadzenia działalności gospodarczej. Aby uniknąć kary, wystarczy zarejestrować się w systemie BDO, a następnie sporządzać kartę przekazania odpadu przy każdorazowym korzystaniu z transportu celem przekazania odpadów do odpowiedniego punktu.